Naast al het marine geweld nu een zender erbij met een luchtvaart achtergrond. Een Marconi T1154N. De N is de high velocity launch uitvoering met stalen behuizing ipv aluminium. Hij werd gebruikt tijdens de tweede wereld oorlog op boten (toch een beetje navy dus) welke op hoge snelheid onder het vluchtpad van de lancaster bommenwerpers vlogen. Als zoń bommenwerper dan boven de noordzee in de problemen kwam werd gepoogd de bemanning nog te redden. De boten voeren daar rond ongeacht het weer. Een zeer zware taak. De lancaster was uitgevoerd met deze zelfde zender en de radio-officier had als seinsleutel een zogenaamde bath-tub key. Deze was luchtdicht zodat de vonken die konden ontstaan bij het seinen niet het vliegtuig konden laten ontploffen bij een eventueel brandstoflek. De sleutel ging heel zwaar want die mannen zaten met dikke handschoenen aan in turbulentie en gedreun van afweergeschut te seinen (feitelijk meer met hun vuist op het ding te hameren) of op het water op een over zware golfslag beukende boot. Ze haalden hooguit 12 WPM.
De hele combinatie bestaat uit een zender, de T1154, een ontvanger de R1155. De voeding werd verzorgd door de derde motor van het vliegtuig. Er werd door twee voedingsunits 1200V en 6V van gemaakt. Het merendeel van het vermogen werd opgestookt in dikke weerstanden in de set. Niet echt rendabel. Verder hing er oa een koolmicrofoon aan en een antenneswitch (de J-switch welke eveneens zeldzaam is). Aan de ontvanger hingen meerdere antennes waaronder een radio direction finder. Ook had de set een antenne welke als lange draad achter uit het vliegtuig gelierd werd. Als ze laag over water vlogen werd de seinsleutel met een speciaal beugeltje gefixeerd en de operator zag dan aan de antennestroom meter wanneer de draad het water raakte. Ze zaten dan op 50 voet hoogte en de piloot werd geadviseerd toch maar iets hoger te gaan. Gegarandeerd vergat je dat ding bij de landing een keer in te draaien en bleef het natuurlijk net dan achter een boom ofzo hangen. Dat deed je maar een keer want vervanging was op eigen kosten. als een vliegtuig neer ging dan werd de seinsleutel ook geblokkeerd zodat men dmv peilingen het neergestorte toestel kon vinden in de hoop iemand te redden.
In de zender zitten 4 buizen. Een voor modulatie, een exiter en een stel VT104’s als eindtrap (50W in CW, ongeveer 12W in AM) De buizen zijn net als het apparaat erg zeldzaam. De ontvanger is nog moeilijker te bemachtigen, zeker on-gemodificeerd naar amateur gebruik, en er worden al bezopen bedragen betaald voor sets. Bedrading is zeldzaam. De sets werden uit het vliegtuig gesloopt, de bekabeling bleef achter. De zogenaamde jones C-connector is dus ongeveer kostbaarder dan goud. Ik heb er twee connectors bij (tenminste het binnenwerk zonder huisje) Ik moet er nog een voeding voor bouwen. Het is echte oorlogsbouw. Dus eenvoudig en niet gemaakt om lang mee te gaan. Wel mooi is een systeem waarbij je vaste frequenties kunt kiezen zonder kristallen te gebruiken want deze is VFO gestuurd. Veel zenders werkten toen op vaste kristallen.
Veel ontvangers hebben dan ook vaak de optie om een of meerdere kristallen toe te voegen en een schakelaar om tussen kristal en vfo te kiezen. Afhankelijk van de uitvoering hadden ze verschillende bandbereiken. Elke band heeft een eigen kleur knoppen. De ontvanger op zijn schaalverdeling ook.
Wat foto’s net voor de restauratie. Er ontbreekt hierop nog een bedieningstang welke de bandswitch bedient,. Deze heb ik een nieuwe gemaakt. Ook ontbreekt hier een anode cap (maar die zit er nu weer op) en alle bedrading was vergaan. Ook was er een boutje van een contact uit het grote relais gebroken. Een van de meters had een losliggend glas. Om er goed bij te kunnen kun je het best de variable spoel, links onder, van achter gezien, er uit halen (knoppen eraf, drie schroeven los en 5 draden en je schuift hem naar achter. Daarna kan het relais los door de schoeven boven op en de pertinax steun los te maken. Daarna kun je bij alle bedrading.
De achterkant
Dit is de achterkant. De spoel zit links onder en is een buitenspoel waar een binnenspoel in en uit schuift. Een soort variometer.
De enorme weerstanden zijn om van de 1200V wat hanteerbaardere spanningen te maken. Rond de schakelaar zit bijna al het draad. Alle gele draden waren uitgehard en afgebrokkeld. De andere kleuren (zwart en iets groenigs) waren nog soepel.
De linkerzijkant met alle varco's en spoelen voor de 3 banden.
De linkerzijkant met alle varco’s en spoelen voor de 3 banden.
De andere kant met de grote schakelaars tbv de spoelaftakkingen eop de beide zijkanten van de variometer. Alles is even degelijk en oversized. Kijk alleen maar naar het TX relais (schakelt ook voedingen enz) Het ding is iets van 20 cm en weegt minstens een kilo. Het is die grote zwarte kerstboom.
De bovenkant. Je ziet een van de twee topcaps zitten boven op de buizen maatje koffiemelkfles.
Het serviceluik op de voorkant. Er zitten nog originele reserve zekeringen.
De top van de kast. Dit is de N-versie en die is staal.
Na de restauratie
Dit zijn foto’s na de restauratie. de schakelstang zit er hier nog niet in. Die moet geisoleerd worden gemaakt.
Dit is de achterkant zonder weerstanden:
Zo ziet hij er nu weer uit.
De knoppen hebben een soort pre-set mogelijkheid. Door een schroefje kan je zo’n nok blokkeren. Deze wordt gestopt door het kleine draaiknopje wat de nok “vangt”. Op de knop staan letters, ook bij het kleine knopje. Op het front dekseltje kun je schrijven welk station of frequentie bij welke letter hoort.
Dit is het zendrelais.
Dit is de onderkant.
En de variometer (vóór reiniging).