Ik heb voor de gezelligheid tijdens het solderen ook wat muziek in de shack. Een Siemens klangmeister en een philips transitordoosje. Beide uit begin jaren 60.
Dit is een schattig klein radiotje. Ik heb hem niet zelf opgeknapt maar zo gekocht. Ik moet zeggen dat dat wel heel netjes is gedaan. Hij speelt ook erg goed. Zo goed dat ik niet eens de behoefte heb het allemaal even na te kijken. Het is een Aetherkruiser AK1501 uit 1950. Aetherkruiser werd gemaakt door van der Heem. Een fabriek die ook Erres maakte. Veel van de producten van beide merken zijn op het uiterlijk van de kast na gelijk. Deze heeft korte, midden en lange golf.
Een patiënt die ik voor een vriend weer tot leven heb gewekt.
Hij is uit de jaren dertig en was van de vader van de eigenaar. De beschadiging is ontstaan tijdens de tweede wereld oorlog (deze was niet ingeleverd) door een granaat inslag. Het is een 836A een zogenaamd philips arbeiders kastje.
Restauratie Philips 836A
Dit is het chassis na dat ik eerst het meeste stof verwijderd heb.
Eerste controle:
De gelijkrichter 1823 bleek te zijn vervangen door een penthode. Hij heeft er nog mee gewerkt ook. De RF buis hoort een E455 te zijn maar was vervangen door een E446. De elco’s zijn van het natte type, tenminste ze waren ooit nat.
Dit is het binnenwerk. In het dekseltje zaten een soort houtsnippers, als lek filter, denk ik.
Alle weerstanden en condensators bleken nog goed te zijn. Ik heb ze getest op DC lekkage, capaciteit en of ze AC door lieten.
De elco’s heb ik vervangen voor 100uF modellen, ingebouwd in de oude behuizingen. Omdat de eerste buffer elco een aardige hoeveelheid stroom slurpt bij starten heb ik deze voorzien van een 100 ohm serie weerstand. Dat beperkt de opstart stroom en het verbetert de filterwerking enorm. Ik heb voor de zekerheid de boel eerst berekend en daarna gesimuleerd om te controleren of het klopt.
Dit is de rimpelspanning. Een heel stuk vlakker geworden. Rood is de situatie zonder weerstand en met 16uF elco’s.
Hier zaten overigens 32 uF’s in. Het schema in het service manual van Philips zelf, wat ik als copy had, bevat trouwens best veel “fouten”. Kan zijn dat er per jaar variaties waren. Alle componenten zitten er wel in maar de meeste condensators zitten op andere plaatsen als aangegeven en de nummering klopt ook niet.
Dit is de werking van het nieuwe filter ten opzichte van het oude. Wat ze doen is het AC gelijkrichten en dan afvlakken met een buffer elco. Dit geeft DC met daarop een AC rimpel. Tegenwoordig duwen we er een hele dikke elco voor en wordt de rimpel weggewerkt door de spanningsregelaar. Toen had men niet zulke grote elco’s, in een formaat dat het nog past tenminste, en werd de rimpel weggefilterd.
Je ziet hier dat de afval in frequentie nu veel stijler is. Dat klopt ook met het plaatje boven deze.
De radio werkt weer prima. Als er geen RF wordt aangeboden is hij helemaal stil. Alsof de luidspeaker dood is, geen brom te horen. Het enige probleem was dat de RF penthode niet goed regelbaar was. Het volume wordt vanuit daar geregeld. De audio buis staat dus vast ingesteld. De 455 is een tetrode met een regelbare versterking. De -Vg loopt van -34 tot -1,5V. De huidige buis, die er in de tweede wereld oorlog samen met die penthode als gelijkrichter is ingezet na die granaat inslag, heeft om het zelfde bereik in anodestroom te hebben een -Vg van ongeveer -7 tot -1,5V nodig. Op het schema staat de modificatie daarvoor al ingetekend. Van wege de historie wilde ik eigenlijk die E446 er in houden. De gelijkrichter is wel vervangen voor de juiste buis. Een penthode met geroosterd rooster lijkt me niet zo geweldig.
Dit zou het nieuwe -Vg bereik moeten zijn met de potmeter open en dicht.
De volumeknop werkt precies zo als de simulatie voorspelde. Hij is weer mooi regelbaar in volume en gevoelig genoeg om overdag met een meter draad eraan toch nog een aantal midden en lange golf stations te ontvangen. Met 50 meter draad eraan is er aan is er over beide golf bereiken genoeg te beluisteren. De aan uitschakelaar is een beetje brak. Hij gaat ondanks schoonmaken vrij stroef. Er is wat verbogen en ik durf het niet aan er aan te gaan buigen. Hij werkt in ieder geval. Ook de volume pot is wat gammel. er zit wat te veel axiale speling op de as maar het enige waar je het aan merkt is dat wanneer je aan de knop trekt hij ineens hard gaat. Ook dit durfde ik gezien de leeftijd van het materiaal niet te hard aan te pakken. Het is een heel complexe draadgewonden potmeter met diverse aftakkingen en ingebouwde netschakelaar. Gewoon aan en uit zetten door de stekker eruit te halen lijkt me het beste.
De achterwand. De touwtjes gaan nog weg als de lijm genoeg is uitgehard.
De binnenkant
En de voorkant na lijmen van de fineer, wassen van het doek wat doordrenkt was met elco inhoud. Hij zal wel op zijn kop hebben gestaan en na twee laagjes blanke bootlak. In het kader van de historie zitten de gaten van zijn ongelukje er nog in. Ik denk dat ook de speaker toen gesneuveld is. Er is een hap uit het hout onder de speaker rand. De experts op het nederlandse forum over oude radios zagen dat de uitsnijding van de speaker opening afwijkend is van de normale 836A. Er staat met de hand 1935 op het chassis geschreven.
Het type plaatje
Philips BX490A
Mooie Philips uit 1948 of 1949. Nog helemaal origineel. Lampjes schaalverlichting defect. Werkt al wel maar nog niet verder nagekeken. Verslag volgt tzt.
Philips F6X62A
Vreselijk mooi meubel met bi-ampli radio erin. Twee keer EL84 eindversterker. Nog niet afgeregeld en elcos of teerknollen vervangen maar ik heb wel alle buizen vernieuwd. Staat dagelijks gewoon probleemloos aan.
Erres KY483 denneappeltje bouwpakket
Compleet, helaas barst in schaal en in een eerste test werkend.